الفباي مراقبت از کودکان در برابر خطر


الفباي مراقبت از کودکان در برابر خطر


 

ترجمه: فرزانه فولادبند




 

همه پدر و مادرها دوست دارند کودک سالمي داشته باشد و فرزند دلبندشان بدون اينکه خطري تهديدش کنند و دچار آسيب و حادثه شود، با محيط اطراف ارتباط برقرار کند و تجربه به دست بياورد اما متاسفانه آسيب‌ها و خطرهاي زيادي، سلامت و زندگي کودکان را تهديد مي‏کنند.خوشبختانه بيشتر آسيب‏ها در کودکان قابل شناسايي، قابل پيش‏بيني و قابل پيشگيري هستند. پيشگيري از آسيب يکي از بخش‏هاي ضروري مراقبت از کودک و يکي از مسووليت‏هاي اصلي والدين و مراقبان کودک است. با شناسايي آسيب‏ها، برنامه‏ريزي براي کنترل آنها و درنظر داشتن يک پيش‏بيني ساده بيشتر آسيب‏ها قابل پيشگيري هستند. هدف پيشگيري از آسيب کاهش تعداد و شدت آسيب‏هاست.
براي اين کار لازم است خطرات بالقوه در محيط اطراف کودک شناسايي شده و اقدامات پيشگيرانه مانند تغييرات محيطي، اجراي موارد ايمني و تغييرات رفتاري ارتقا پيدا کرده و اجرا شوند. بررسي‏هاي منظم ايمني براي شناسايي خطرات، تغيير در محيط براي کاهش خطرات، نظارت و رسيدگي به کودکان، وضع و اجراي قوانين براي فعاليت‏هاي تفريحي و آموزش کودکان، والدين و مراقبان کودک درباره اهميت پيشگيري از آسيب، از اقداماتي است که براي پيشگيري از آسيب انجام مي‏شود.
 

قدم اول، شناخت آسيب
 

آسيب‏ها در اثر قرار گرفتن در شرايط و موقعيت‏هاي ناايمن، مشارکت کودک در فعاليت‏هايي که با توانايي‏هاي او سازگار نيست، تقليد و پيروي کودک از افرادي که در مقايسه با او توانايي جسمي ‏بيشتري دارند و يا فقدان نظارت‌ديداري بزرگسالان اتفاق مي‏افتد. براي پيشگيري از آسيب در کودکان لازم است درباره انواع آسيب، علل به وجود آمدن آنها، گروه‏هاي در معرض خطر و شرايط، زمان و مکان‏هايي که آسيب در آن رخ داده است و همچنين گروه‏هاي در معرض خطر، اطلاعات کافي به دست آورد و راه‏هاي کاهش و کنترل اين خطرات را شناسايي کرد. هر حادثه علل و نتايجي دارد. آسيب‏ها اغلب وقتي اتفاق مي‏افتند که خطر يا احتمال وقوع آن در محيط وجود دارد. همان طور که ذکر شد، براي پيشگيري از اين آسيب‏ها لازم است عواملي که سبب ايجاد آنها مي‏شود شناسايي و پيش‌بيني شود.

چه نوع آسيب‏هايي در ميان کودکان شايع‌تر است؟
 

کودکان در اغلب موارد با اين نوع آسيب‏ها روبه‌رو مي‏شوند:
• آسيب‏هاي خفيف مانند بريدگي، زخم، خراشيدگي و ضرب‌ديدگي
• آسيب‏هاي شديد و جدي مانند آسيب به سر، شکستن استخوان‏ها، آسيب‏هاي داخلي، در رفتگي استخوان و مفاصل و آسيب‏هاي دنداني
• مسموميت
• غرق‌شدگي
• سوختگي
• خفگي

كدام كودكان بيشتر آسيب مي‏بينند؟
 

مطالعات نشان داده است که ميزان آسيب‏ها در نوزادان کم و نادر است و با بالا رفتن سن کودک بيشتر مي‏شود.
• آسيب‏ها در سنين 2 تا 5 سالگي بيشتر اتفاق مي‌افتد.
• تفاوت براي دخترها و پسرها پيش از دبستان بسيار کم است. در سن 5 سالگي ميزان آسيب‏ها در پسرها همزمان با مشارکت بيشتر آنها در بازي‏هاي فعال‏تر و همراه با فعاليت بدني بيشتر، افزايش مي‏يابد.

کودکان چه‌طور آسيب مي‏بينند؟
 

عوامل زير به آسيب منجر شده و به عوامل مربوط به کودکان و عوامل مربوط به محيط، تقسيم مي‌شوند:
• سقوط يکي از علل آسيب‏هاي شديد است. زمين بازي محل اصلي آسيب در مجموعه‏هاي مراقبت از کودک است و بين 50 تا 60 درصد تمام آسيب‏هاي ناشي از ضعف در مراقبت از کودک را شامل مي‏شود. گاهي وقت‏ها مبلمان، پله‏ها يا پنجره‏ها هم در ايجاد آسيب موثرند.
• ارتباط و درگيري با کودک ديگر (دعوا، هل دادن، زد و خورد و...)
• برخورد کودک با اجسامي ‏مانند وسايل بازي در حال حرکت در زمين بازي، مبلمان، اجزاي ساختمان، گياهان، اسباب بازي‏ها، در و ديوار و...
• ايجاد بريدگي با گوشه‏هاي تيز، سوختگي با سطوح داغ، شير آب‌گرم يا وسايل گرم‌کننده يا مسموميت با مواد سمي.
• آسيب‏هايي که در ارتباط با خودروها و وسايط نقليه موتوري اتفاق مي‏افتد.

چه زماني آسيب‏ها رخ مي‏دهند؟
 

زمان‏هايي که بيشترين ميزان آسيب کودکان در آن اتفاق مي‏افتد، عبارتند از:
• تابستان و بهار احتمالا در پي بازي و فعاليت در محيط باز و به‌ويژه استفاده بيشتر از وسايل زمين بازي.
• پايان روز و پايان بعد از ظهر هنگامي ‏که کودکان گرسنه و خسته‏اند و والدين و مراقبان هم مشغوليت بيشتر و نظارت کمتري دارند.

چرا کودکان آسيب مي‏بينند؟
 

کودکان ممکن است در پي موارد زير دچار آسيب شوند:
• کمبود دانش ايمني
• کمبود توانايي يا پيروي از افرادي که از نظر جسمي‏قوي‏ترند
• وجود خطر در محيط و دسترسي به مواد سمي
• نبود مراقبت‏هاي ايمني، فقدان تجهيزات و وسايل ايمني و کمبود نظارت

احتمال آسيب در مراحل مختلف رشد کودک
 

در هر مرحله از رشد کودک، احتمال خطر و پتاسيل صدمه در اثر آسيب‏هاي خاص، تغيير مي‏کند. والدين و مراقبان کودک بايد نسبت به اين تغييرات و خطرات خاصي که در کمين کودک است هوشيار باشند. ارتباط بين رشد کودک و نوع خطري که او را تهديد مي‏کند درک کنند. شايع‌ترين انواع آسيب در هر سن و محدوده رشد و چگونگي پيشگيري از آن را بدانند. البته اين نکته نبايد فراموش شود که لازم است علاوه بر سن تاريخي، نسبت به مراحل رشد کودکان آگاه بود. رشد کودکان با هم متفاوت است و برخي ناتواني‏ها ممکن است آنها را در مرحله رشدي ديگري، متفاوت با آنچه از سن واقعي‌شان انتظار مي‏رود، قرار دهد. کودکان به دليل عوامل رشد که توانايي‏هاي جسمي، رواني و احساسي‌شان را محدود مي‏کند در معرض آسيب قرار دارند. آنها سريع رشد مي‏کنند و مي‏خواهند محيط‏شان را بررسي کنند و بشناسند. حس کنجکاوي، نترس بودن و فقدان دانش ايمني آنها را در معرض خطر انجام کارهايي که مهارت و توانايي لازم براي انجامش را ندارند قرار مي‌دهد. نوع آسيب‏هايي که به کودکان وارد مي‏شود با رشد آنها ارتباط دارد. براي مثال، گردن نوزاد براي تحمل و نگه داشتن وزن سر خيلي ضعيف است بنابراين اگر كودك تکان داده شود ممکن است در معرض خطر آسيب‏هاي جدي و حتي مرگ قرار گيرد. نوزادان و کودکان نوپا با قرار دادن اشيا در دهان محيط اطراف‏شان را بررسي و شناسايي مي‏کنند و به همين دليل در معرض خطر خفگي قرار دارند. نوپايان دوست دارند تند راه بروند، از ميز و صندلي بالا بروند و به اشيا و اجسام برسند، در نتيجه در معرض خطر سقوط و مسموميت قرار مي‏گيرند. حوادث و تصادفات موتوري يکي از عوامل ايجادکننده آسيب در تمامي‏گروه‏هاي سني است. والدين و مراقبان کودک بايد مطمئن شوند که کودکان با محيط اطراف در ارتباط هستند و مي‏توانند به‌طور ايمن محيط اطراف‏شان را بشناسند. شناخت کودکي که تحت مراقبت شماست و دقت براي برطرف کردن خطرات و متناسب کردن محيط با توانايي‏هاي او مي‏تواند از آسيب‏ها پيشگيري کند. توجه داشته باشيد هر کودکي با سرعت خودش رشد مي‏کند و سرعت رشد و نمو در همه کودکان يکسان نيست. به‌عنوان مثال يک کودک ممکن است در 6ماهگي سينه‌خيز برود اما کودک ديگري در يک سالگي اين کار را انجام دهد.
منبع:www.salamat.com